“Hatimaye Tarishi alikuja na barua moja ya Mtemi na nakala ya siku hiyo ya gazeti la Tomoko Leo: Mtemi Nasaba Bora akapokea barua hiyo na...

“Hatimaye Tarishi alikuja na barua moja ya Mtemi na nakala ya siku hiyo ya gazeti la Tomoko Leo: Mtemi Nasaba Bora akapokea barua hiyo na gazeti toka kwa tarishi aliyekuwa kanywea si haba.”
(a) Jadili mambo yaliyomshtua Mtemi Nasaba Bora kuhusiana na barua na gazeti alizopokea siku hiyo.
(b) Onyesha jinsi madhubuti alivyoendeleza uasi dhidi ya babake.

Answers

(a) Jadili mambo yaliyomshitua Mtemi Nasaba Bora kuhusiana na barua na gazeti alizozipokea siku hiyo.
? Hakuona picha yake katika gazeti la Tomoko Leo kama ilivyokuwa wakati nduguye Mwalimu Majisifu alikuwa mhariri wa gazeti hilo licha ya kutoelewana kwao.
? Katika barua aliyopokea mtoto wake madhubuti aliyekuwa masomoni. Urusi alimwarifu juu ya kurejea kwake nyumbani na angetaka mpango wa kumtafutia ajira jeshini au popote uisitishwe, kwa sababu hataki ajira inayotokana na mlungula.
? Madhubuti pia alisema kuwa alitaka kusimama kwa miguu yake mwenyewe apate au akose kwa kustahiki au kushtahili kwa sababu ya jadi yake.
? Madhubuti alimwambia babake alikuwa amechoka na ingawa alimpenda kulikuwa na vitendo vyake ambavyo hakuwa akivipenda.
? Mtemi Nasaba Bora alipomaliza kusoma barua alikasirika na kugonga meza kwa kuona kuwa madhubuti hajui dunia inavyozanguka.
? Pia alikasirika kwa kuona Madhubuti alivyokuwa amejitambulisha na mamake(Madhubuti Zuhura) badala ya kujitambulisha naye kama baba yake.
(b) Onyesha jinsi Madhubuti alivyoendeleza uasi dhidi ya babake.
? Katika barua aliyomwandikia babake alipokaribia kurudi nyumbani alitaka mipango ya kutafutiwa kazi jeshini au popote isitishwe kwa sababu hukutaka kazi iliyotokana na mlungula.
? Madhubuti alimwambia babake kuwa ingawa alimpenda kulikuwa na vitendo vyake ambavyo hakupenda.
? Madhubuti alimaliza barua yake kwa kujiita Madhubuti Zuhura badala ya kujitambulisha na babake.
? Alipendana na kushirikana na mfanyikazi wao Amani kwa sababu mitazamo yao ilishabihiana. Hatimaye alihamia kibandani alimokaa Amani.
? Madhubuti alichukia vitendo vya babake vya kupoka, kupiga pute, kulimbikiza mali haramu na kuhalalisha haramu kwa sababu vilifanya bara la Afrika kuchekwa katika kila pembe ya dunia.
? Alimwomba Amani ashirikiane naye katika kuwazidua watu kwa lengo la kukomesha udhalimu kuanzia pale kwao wanapofanyiwa udhalimu na baba yake.
? Madhubuti alifuata kwa kukubali babake ampeleke masomoni ng’ambo kwa pesa alizowaitisha watu kwa nguvu ingawa alikuwa amefaulu kuingia katika Chuo Kikuu pale nyumbani kwao.
? Anahiari kujiua kinasaba ili azaliwe upya na asiwe na uhusiano wowote na Nasaba ya Mtemi Nasaba Bora.
? Madhubuti alikubaliana na Amani waongoze mapinduzi kwa tahadhari wasije wakatoa viongozi dhalimu na kuingiza mwingine dhalimu zaidi.
? Madhubuti alipopata ajira mjini Songoa alianza kuchunguza jinsi babake alivyopata kumiliki mashamba mengi makubwa.

---

ESTHER STEVE answered the question on April 30, 2018 at 20:49

Next: Explain the problems faced by Africans farmers during colonial period
Previous: Explain the advantages of induction motors over synchronous motors

View More Kiswahili Questions and Answers | Return to Questions Index

Exams With Marking Schemes

• Grade 1
• Grade 2
• Grade 3
• Grade 4
• Grade 5
• Grade 6
• Grade 7
• Grade 8
• Grade 9
• PP1
• PP2
• Playgroup
• Form 1
• Form 2
• Form 3
• Form 4

Related Questions

• “Lowela tunapendana mno na ni msiri wangu wala hakuogopa kuniambia yaliyojiri.(a) Eleza muktadha wa dondoo hili. (b) Fafanua ‘yaliyojiri’ kwa mujibu wa msemaji. (c)Lowela ni kielelezo kibaya cha msichana wa kisasa. Thibitisha.(Solved)
  

  “Lowela tunapendana mno na ni msiri wangu wala hakuogopa kuniambia yaliyojiri.
  (a) Eleza muktadha wa dondoo hili.
  (b) Fafanua ‘yaliyojiri’ kwa mujibu wa msemaji.
  (c) Lowela ni kielelezo kibaya cha msichana wa kisasa.
  Thibitisha.
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Ujenzi wa jamii mpya ni wajibu wa vijana. Thibitisha ukweli wa kauli hii ukirejelea riwaya ya Kidagaa Kimemwozea. (Solved)
  

  Ujenzi wa jamii mpya ni wajibu wa vijana. Thibitisha ukweli wa kauli hii ukirejelea riwaya ya Kidagaa Kimemwozea.

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Onyesha jinsi mbinu ya Taharuki imetumiwa katika Tamthilia ya kigogo(Solved)
  

  Onyesha jinsi mbinu ya Taharuki imetumiwa katika Tamthilia ya kigogo

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Jadili maudhui ya siasa katika Tamthilia ya kigogo(Solved)
  

  Jadili maudhui ya siasa katika Tamthilia ya kigogo

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Jadili kwa kina sifa zozote tano zinazokitambulisha Kiswahili kama lugha ya kibantu(Solved)
  

  Jadili kwa kina sifa zozote tano zinazokitambulisha Kiswahili kama lugha ya kibantu.

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Jadili juhudi za TUKI katika kuendeleza na kustawisha Kiswahili katika ukanda wa Afrika Mashariki.(Solved)
  

  Jadili juhudi za TUKI katika kuendeleza na kustawisha Kiswahili katika ukanda wa Afrika Mashariki.

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Eleza nafasi ya makundi yafuatayo katika ama kukua au kudhoofika kwa Kiswahili nchini Kenya kabla ya uhuru. (a) Watawala (b) Wamisheni (c) Walowezi(Solved)
  

  Eleza nafasi ya makundi yafuatayo katika ama kukua au kudhoofika kwa Kiswahili nchini Kenya kabla ya uhuru.
  a) Watawala
  b) Wamisheni
  c) Walowezi
  (alama 15)
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Jadili aina tatu za ‘maana’ huku ukizitolea mifano kutoka Kiswahili.(Solved)
  

  Jadili aina tatu za ‘maana’ huku ukizitolea mifano kutoka Kiswahili.

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Upepo unapovuma, kaskazi kwenda kusi , Kwa ngurumu kututuma, ukivisomba vifusi, Ukasukua milima, nakuyang' oa manyasi, IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama. Miti mile...(Solved)
  

  Upepo unapovuma, kaskazi kwenda kusi ,
  Kwa ngurumu kututuma, ukivisomba vifusi,
  Ukasukua milima, nakuyang' oa manyasi,
  IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Miti mile iloimia , ikaijaza nafasi,
  Kwa matawi yake mema, kusheheneza utosi,
  Haiwi iko salama, upepo ukenda kasi,
  IIi kukwepa mikosi , miti mikuu hwinama.
  
  Upepo ukiivuma , miti haitaanasi,
  Huchezeshwa lelemama, ikachezeshwa na dansi,
  Matawi yake hunema , yakakatika rahisi,
  IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Upepo ukitetema, hukata kama makasi,
  Miti hwingia ulema, uzima ukawa basi,
  Hilivunja tawi zima, kama eawi halinesi,
  IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Upepo una zahama , hasa ule wa chunusi,
  Hata misitu hwandama, ikabaki mufilisi,
  Matawi mani huhama, ikapoteza nemsi,
  IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Upepo unasukuma, miti hula sarakasi,
  Matawi yakachutama, mengi chini hujilisi,
  Watu ukiwatazama, wanavuja makamasi,
  IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Ndege wachimachima, viota wameviasi,
  Wakajiweka wanyama, kwenye vichaka yabisi,
  Majahazi yaparama, yakenda mwemdo wa ngisi,
  IIi kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama .
  
  .
  Miti mile yenye kima , yenye tambo mahsusi,
  Mtawi kakikingama, ili upepo kuuasi,
  Billahi yaja nakama, kubwa tena kwa wepesi,
  IIi kuwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Miti mile hungama, na kujidhili nafusi,
  Upepo ukishavuma, ndipo inatanafusi,
  Vinginevyo ni kiyama, hapana wa kuramisi,
  Ili Kukwepa mikosi, miti mikuu hwinama.
  
  Maswali
  
  (h) Andika kichwa mwafaka cha shairi hili. (alama 2)
  (i) Eleza ujumbe uliomo katika shairi hili. (alama 3)
  (j) Taja na utoe mifano ya tamathali za usemi zilizotumiwa katika shairi. (alama 4)
  (k) Eleza muundo wa shairi hili. (alama 4)
  (l) Andika ubeti wa sita kwa lugha nathari. (alama 4)
  (m) Eleza maana ya misamiati ifuatayo kama ilivyotumiwa katika shairi.(alama 3)
  (i) Kututuma
  (ii) Haitaanasi
  (iii) Zahama
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Na ujenge nyumba yako, jingi jasho likuoshe,Ufyeke, upime na uweke nguzo,Kisha paa uweke na ukandike,Siku nyingi bila kuingiliwa na mgeni hutakaa.Wataanza kutalii mpaka mende usiku,Nje...(Solved)
  

  1. Na ujenge nyumba yako, jingi jasho likuoshe,
  Ufyeke, upime na uweke nguzo,
  Kisha paa uweke na ukandike,
  Siku nyingi bila kuingiliwa na mgeni hutakaa.
  
  Wataanza kutalii mpaka mende usiku,
  Nje na ndani ya nyumba watazunguka,
  Bila woga, bila ruhusa ulichonacho watakula,
  Masalia yatakuwa yako, ijara ya kaziyo.
  
  Na nyingi dawa uweke, nyumba nzima uihame,
  Ukae nje nzima siku usubiri,
  Wazima wamelala ukirudi usiku,
  Vichwa vigumu hawafi mende rahisi.
  
  Kifo cha mende sharti miguu juu
  Kichwa ukikanyage kipasuke usikie,
  Na kisha wengine usiku mchana uwasake.
  Mpaka watakapokwisha. Usiseme nao.
  
  Maswali
  
  (a) (i) Hili ni shairi la aina gani? (alama 1)
  (ii) Tetea jibu lako. (alama 3)
  (b) Eleza jinsi mshairi alivyoutumia uhuru wake katika utunzi wa shairi hili. (alama 4)
  (c) Taja mbinu mbili za lugha alizotumia mshairi na uzitolee mifano. (alama 4)
  (d) Andika ubeti wa tatu kwa lugha nathari. (alama 4)
  (e) Eleza ujumbe wa mshairi. (alama 2)
  (f) Toa mfano mmoja wa mshata. (alama 1)
  (g) Kichwa gani kinaliafiki shairi hili? (alama 1)
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Tom: Vipi Tracey? Naona leo unalinga sana. Umenivaria miwani, mbona hivi? Is it because you are very smart today? Tracey: Niko poa! Hata hivyo naona una yako mengine wewe!...(Solved)
  

  Tom: Vipi Tracey? Naona leo unalinga sana.
  Umenivaria miwani, mbona hivi? Is it because you are very smart today?
  Tracey: Niko poa! Hata hivyo naona una yako mengine wewe! Siringi! Nikobusy tu sana. Plus company yako inatisha, hujui siku hizi nimechill.Tena umenubore.
  Tom: Kumbe wewe ni……………………………
  
  (a) Taja sajili inayojitokeza katika dondoo hii. (alama 1)
  (b) Taja mifano inayojitokeza katika dondoo ya
  (i) Kubadili msimbo (alama 1)
  (ii) Kuchanganya msimbo. (alama 1)
  (c) Ni kwa nini wazungumzaji hubadili na kuchanganya msimbo. (alama 2)
  (d) Ni mzungumzaji yupi ana lafudhi? Ni nini maana ya lafudhi? (alama 3)
  (e) Taja sababu mbili za kuwa na lafudhi. (alama 2)
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• (a) Katika jamii huwa wakati mwingine kuna matumizi ya lugha isiyo ya kistaarabu.taja mifano mitano ya lugha ya sampuli hiyo. ( alama 5) (b) Taja mambo matano...(Solved)
  

  (a) Katika jamii huwa wakati mwingine kuna matumizi ya lugha isiyo ya kistaarabu.taja mifano mitano ya lugha ya sampuli hiyo. ( alama 5)
  
  (b) Taja mambo matano yanayoathiri jinsi tunavyoweza kutumia lugha katika jamii(mtindo nafsi na mtu)
  MAJIBU
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• (a) Eleza maana ya istilahi zifuatazo za isimu jamii. i) Lafudhi ii) Lahaja iii) Rejesta Taja sifa nne za sajili ya wanasiasa (alama 4) (Solved)
  

  (a) Eleza maana ya istilahi zifuatazo za isimu jamii.
  i) Lafudhi
  
  ii) Lahaja
  
  iii) Rejesta
  Taja sifa nne za sajili ya wanasiasa (alama 4)
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Bwana Chansela Sir, ni furaha yangu kumwalika Mkuu wa kitengo cha uhandisi ili atusomee arodha ya mahafala .......................... (i) Mazungumzo haya ni ya muktadha gani? (alama 2) ...(Solved)
  

  Bwana Chansela Sir, ni furaha yangu kumwalika Mkuu wa kitengo cha uhandisi ili atusomee arodha ya
  mahafala ..........................
  (i) Mazungumzo haya ni ya muktadha gani? (alama 2)
  
  (ii) Taja sifa za rejesta hii. (alama 8)
  
  

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Mifano miwili ya fomyula ya ufunguzi wa hadithi (Solved)
  

  Mifano miwili ya fomyula ya ufunguzi wa hadithi

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Eleza vigezo vya kutumia katika uchambuzi wa lugha(Solved)
  

  Eleza vigezo vya kutumia katika uchambuzi wa lugha

  Date posted: April 30, 2018.  Answers (1)

• Jadili ufaafu wa anwani "kigogo" katika tamthilia ya kigogo(Solved)
  

  Jadili ufaafu wa anwani "kigogo" katika tamthilia ya kigogo

  Date posted: April 29, 2018.  Answers (1)

• “Mwendazake alikuwa mcha Mungu pengo aliloacha halijaziki. Atakumbukwa milele daima. Mungu ….” (i) Tambua muktadha wa rejista hii.....(Solved)
  

  “Mwendazake alikuwa mcha Mungu pengo aliloacha halijaziki. Atakumbukwa milele
  daima. Mungu ….”
  (i) Tambua muktadha wa rejista hii.
  (ii) Eleza sifa za rejista hii.

  Date posted: April 28, 2018.  Answers (1)

• (a) Nini maana ya kufa kwa lugha. (b) Eleza sababu zozote tano zinazochangia kufa kwa lugha(Solved)
  

  (a) Nini maana ya kufa kwa lugha.
  (b) Eleza sababu zozote tano zinazochangia kufa kwa lugha.
  (c) Taja aina tatu za makosa ya lugha.

  Date posted: April 28, 2018.  Answers (1)

• (a) Vijana huchangia pakubwa katika kuhujumu maendeleo ya lugha ya kiswahili. Jadili ukweli wa kauli hii ukitoa mifano miwili. (Alama 4) (b) Pendekeza njia tatu ambazo kwazo vijana...(Solved)
  

  (a) Vijana huchangia pakubwa katika kuhujumu maendeleo ya lugha ya kiswahili. Jadili ukweli wa kauli hii ukitoa mifano miwili.
  (b) Pendekeza njia tatu ambazo kwazo vijana wanaweza kushiriki katika kuikuza lugha ya kiswahili.
  

  Date posted: April 28, 2018.  Answers (1)