UFAHAMU Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali Ulimwengu unatakiwa kuzua mbinu za kulitatua tatizo la ufukara ambao ni kikwazo kikuu cha juhudi za maendeleo. Ufukara unayakabili mataifa mengi yanayoendelea...

UFAHAMU
Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali
Ulimwengu unatakiwa kuzua mbinu za kulitatua tatizo la ufukara ambao ni
kikwazo kikuu cha juhudi za maendeleo. Ufukara unayakabili mataifa mengi
yanayoendelea na kuyatosa kwenye shida nyingi huku mataifa ya magharibi
yakizidi kupiga hatua kubwa za kimaendeleo. Tofauti iliyopo kati ya mataifa
yanayoendelea na yaliyoendelea inaendeiea kuongezeka kila siku.
Miongoni mwa sababu zinazochangia katika ufukara huu ni pamoja na ufisadi,
uongozi mbaya, turathi za kikoloni na uchumi unaotegemea kilimo ambacho
hutegemea mvua isiyoweza kutabirika. Vilevile, mataifa yanayoendelea yana idadi
kubwa ya watu inayoupiku uwezo wa mataifa husika. Pamoja na haya, mataifa
haya hayana uwezo wa kuwakomboa raia wake kutoka katika lindi la umaskini
huu unaokithiri. Ukosefu wa elimu na nafasi adimu za kazi huchangia pia katika
tatizo hili. Ni wazi kuwa ufukara una athari hasi kote ulimwenguni. Aghalabu,
ufukara huchipuza matendo mabaya. Ni rahisi kuwashawishi wananchi maskini
kushiriki katika uhalifu iii kujinasua kutoka kwenye lindi la kimaskini. Udhaifu huu
huweza kuzaa mbegu ya kuatika maovu ya kila aina ukiwemo ugaidi. Mataifa
yaliyoendelea yanatakiwa kuyaburai madeni yanayoyadai mataifa yanayoendelea
kama njia moja ya kupambana na ufukara. Mataifa haya maskini hutumia asilimia
kubwa ya mapato ya kitaifa kuyalipia madeni haya. Hali hii imeyafanya mataifa
haya kushindwa kujikwamua kutoka kwenye minyororo ya ufukara. Njia nyingine
ya kuyasaidia mataifa haya ni kukubali kutoa ruzuku za kimaendeleo badala ya
mikopo kwa nchi husika.
Mataifa yanayoendelea nayo yanatakiwa kuchukua hatua katika kuwanusuru raia
wake kutoka kwenye dhiki hii.Ni sharti yaibuke na mikakati kabambe ya
kupambana na ufukara. Itakuwa na faida kubwa iwapo mataifa haya yataunda
sera zinazotambua ufukara kama tatizo kuu linalozikabili na kuweka mikakati ya
kuwaokoa raia wake kutoka kwenye tatizo hili. Pamoja na mikakati hii ni kuzalisha
nafasi za kazi, kuimarisha miundo msingi,kuendeleza elimu inayolenga kutatua
matatizo maalumu katika jamii na kupanua viwanda. Kuna pia haja ya viongozi
kuwa waangalifu ili mfumo wa soko huru ambao unaendelezwa na mataifa
yaliyoendelea usiishie kuwa chanzo cha kufa kwa viwanda asilia. Maamuzi yote ya
sera za kiuchumi sharti yauzlngatie uhalisia wa maisha ya raia wa mataifa haya.
(a) Eleza athari za madeni kwa nchi zinazoendelea.
(b) Kwa nini umaskini unatawala mataifa yanayoendelea?
(c) Mwandishi anatoa mapendekezo yapi kwa mataifa yanayoendelea katika
kutatua tatizo la ufukara?
(d) Mfumo wa soko huru una mathara gani kwa mataifa yanayoendelea?
(e) Taja visawe vya maneno yafuatayo kama yalivyotumika katika kifungu.
(i)Turathi za kikoloni
(ii) Kuatika
(iii) Kuyaburai

Answers

(a) Eleza athari za madeni kwa nchi zinazoendelea.
- Asilimia kubwa ya patu la mataifa yanayoendelea huishia kulipa madeni
haya.
- Hivyo inakuwa vigumu kwa mataifa hayo hujikwamua kutokana na
umaskini.
(b) Kwa nini umaskini unatawala mataifa yanayoendelea?
- Ufisadi, uongozi mbaya, turathi za kikoloni, uchumi kutegemea kilimo chenye
mvua isiyotabirika, idadi kubwa ya watu, nafasi adimu za kazi, madeni na
ukosefu wa elimu
(c) Mwandishi anatoa mapendekezo yapi kwa mataifa yanayoendelea katika
kutatua tatizo la ufukara?
- Kuibuka na mikakati bora ya kupambana na umaskini.
- Sera zinazotambua kuwa raia wake wengi ni maskini.
- Kuzalisha nafasi za ajira kuimarisha miundo msingi.
- Kuendeleza elimu inayolenga kutatua matatizo maalum
- Kupanua viwanda.
- Kuhakikisha kuwa mfumo wa soko huu hauishii kusababisha kufungwa kwa
viwanda.
(d) Mfumo wa soko huru una mathara gani kwa mataifa yanayoendelea?
Unaweza kuwa chanzo cha kufa kwa viwanda asilia.
(e) Taja visawe vya maneno yafuatayo kama yalivyotumika katika kifungu.
(i)Turathi za kikoloni
Masalio ya kikoioni/ukoloni mambo Ieo / athari za ukoloni.
(ii) Kuatika
Kuzalisha/kuwa
chanzo/kuanzisha/kuleta/kusababisha/kupanda.
(iii) Kuyaburai
Kuyasarnehe/kuyaondoa/kuyasahau/kuyapuuza/kuyafutilia mbali

---

Kavungya answered the question on May 7, 2019 at 12:02

Next: Determine the values of m for which the matrix below has no inverse
Previous: Rewrite each of the sentences below to make it communicate more sensibly. (i) Powerful and comfortable the buyer really liked the car. (The buyer really liked the...

View More Kiswahili Questions and Answers | Return to Questions Index

Exams With Marking Schemes

• Grade 1
• Grade 2
• Grade 3
• Grade 4
• Grade 5
• Grade 6
• Grade 7
• Grade 8
• Grade 9
• PP1
• PP2
• Playgroup
• Form 1
• Form 2
• Form 3
• Form 4

Related Questions

• MUHTASARI (alama 15) Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali. Taifa huundwa na watu wanaoishi katika nchi moja na wanaojitambua kisiasa kama watu walio na mwelekeo, maono na hatima...(Solved)
  

  MUHTASARI (alama 15)
  Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali.
  Taifa huundwa na watu wanaoishi katika nchi moja na wanaojitambua kisiasa
  kama watu walio na mwelekeo, maono na hatima sawa. Utaifa hujengwa kwenye
  misingi ya mapenzi kwa nchi, Utambuzi wa cheo, eneo, hadhi, rangi na hata
  makabila wanakotoka raia wa taifa moja si chanzo cha kuwatanganisha. Nchi moja
  huweza kuundwa na watu walio na tofauti chungu nzima zikiwemo tofauti za
  kikabila, kitabaka na kimawazo. Hata hivyo, watu hao huwa na folsafa na imani
  sawa kama taifa inayoashiriwa hasa na wimbo wa taifa. Hata hivyo haya yotc
  hayawezi kuwafikia katika kiwango cha kuunda taifa. Uzalendo ndio mhimili
  mkuu wa utaifa. Uzalendo ni mapenzi aliyo nayo mtu kwa nchi yake. Mapenzi
  haya humwongoza mtu katika mawazo yake, itikadi yake, matendo yake,
  matamanio yake na mkabala wake kuhusu nchi na hatima ya nchi yake.
  Mzalendo hawezi kushiriki katika matendo yanayoweza kuiletea nchi yake
  maangamizo kwa vyovyote vile. Mzalendo huongozwa na mwenge wa wema.
  Mzalendo hawezi kushiriki kwenye shughuli zozote zinazohujumu mshikamano wa
  kitaifa. Yeye hatawaliwi na ubinafsi wa kutaka kufaidi nafsi yake naya jamii
  yake finyu. Matendo yake yote huongozwa na ari ya kuiboresha nchi yake.
  Anayeipenda nchi yake hujiepusha na ulafi wa kujilimbikizia mali. Yuko radhi
  kuhasirika mradi taifa lake linufaike.
  Utaifa ni mche aali unaopaliliwa kwa uzalendo, kuepuka uchu wa nafsi na taasubi
  hasi zikuwepo za kikabila na ubinafsi. Hali hii inapofikiwa, hatima ya taifa na
  mustakabali wa raia wake huwa wenye matumaini makubwa.
  (a) Kwa maneno 40 - 50 dondoa sifa kuu za utaifa.
  (b) Ni nini misingi ya kutathmini mzalendo? (maneno 60 - 70)

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tumia nomino yoyote katika ngeli ya I-I kutunga sentensi.(Solved)
  

  Tumia nomino yoyote katika ngeli ya I-I kutunga sentensi.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tunga neno lenye muundo huu wa silabi: Irabu + konsonanti + konsonanti + irabu(Solved)
  

  Tunga neno lenye muundo huu wa silabi:
  Irabu + konsonanti + konsonanti + irabu

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tunga sentensi hii upya kwa kufuata maagizo: Wasichana wanaingia darasani kwa haraka (andika kinume chake)(Solved)
  

  Tunga sentensi hii upya kwa kufuata maagizo: Wasichana wanaingia darasani kwa haraka (andika kinume chake)

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tambua kiambishi awali na tamati kati neno: Alalaye(Solved)
  

  Tambua kiambishi awali na tamati kati neno: Alalaye

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Ainisha vivumishi katika sentensi hii: mzee mwenyewe ni mkongwe na amepewa zawadi kwa kuwa shamba lake lilitoa mazao mengi.(Solved)
  

  Ainisha vivumishi katika sentensi hii: mzee mwenyewe ni mkongwe na amepewa zawadi kwa kuwa shamba lake lilitoa mazao mengi.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Askari wasipopiga doria wala kushikiana na raia hawatakuwa wametuhakikishia usalama. (yakinisha sentensi hii)(Solved)
  

  Askari wasipopiga doria wala kushikiana na raia hawatakuwa wametuhakikishia usalama. (yakinisha sentensi hii)

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• "Shughuli yetu itakamilika kesho", mama alimwambia mwanaye Juma. (Andika katika usemi wa taarifa).(Solved)
  

  "Shughuli yetu itakamilika kesho", mama alimwambia mwanaye Juma.
  (Andika katika usemi wa taarifa).

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Dhihirisha matumizi matatu tofauti ya kimaana yatakayotokea ketenzi "ona" kikinyambuliwa katika kirai hiki "ona ndoto".(Solved)
  

  Dhihirisha matumizi matatu tofauti ya kimaana yatakayotokea ketenzi
  "ona" kikinyambuliwa katika kirai hiki "ona ndoto".

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Eleza matumizi ya hali za "ka" na "hu" katika sentensi zifuatazo: (i) Balozi huja hapa kila mara. (ii) Mpishi alipika, akapakuwa na akagawa chakula.(Solved)
  

  Eleza matumizi ya hali za "ka" na "hu" katika sentensi zifuatazo:
  (i) Balozi huja hapa kila mara.
  (ii) Mpishi alipika, akapakuwa na akagawa chakula.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Eleza maana mbili zinazojitokeza katika sentensi: Tuiiitwa na baba. Mtendaji ni baba(Solved)
  

  Eleza maana mbili zinazojitokeza katika sentensi: Tuiiitwa na baba.
  Mtendaji ni baba

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Akifisha: Shangazi alimwambia mwanawe njoo nikupcleke kwenu jioni mtoto aliuliza kwetu wapi?(Solved)
  

  Akifisha: Shangazi alimwambia mwanawe njoo nikupcleke kwenu jioni
  mtoto aliuliza kwetu wapi?

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Eleza matumizi mawili ya kiambishi -ji-.(Solved)
  

  Eleza matumizi mawili ya kiambishi -ji-.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tunga sentensi hii upya kwa kutumia visawe vya maneno yaliopigwa mstari. Kiambaza kilimuumiza ghulamu alipokuwa akipanda.(Solved)
  

  Tunga sentensi hii upya kwa kutumia visawe vya maneno yaliopigwa
  mstari. Kiambaza kilimuumiza ghulamu alipokuwa akipanda.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tumia kitenzi "Fa" katika sentensi kuonyesha mazoea.(Solved)
  

  Tumia kitenzi "Fa" katika sentensi kuonyesha mazoea.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Ainisha vihusishi katika sentensi ifuatayo: Babu alifika mapema kuliko wote halafu akaondoka.(Solved)
  

  Ainisha vihusishi katika sentensi ifuatayo:
  Babu alifika mapema kuliko wote halafu akaondoka.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Tumia kitenzi "tafakaru" kama nomino katika sentensi.(Solved)
  

  Tumia kitenzi "tafakaru" kama nomino katika sentensi.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Andika upya sentensi ifuatayo kwa kutumia viwakilishi badala ya nomino zilizopigwa mstari. Mwanamziki ataembelea mji.(Solved)
  

  Andika upya sentensi ifuatayo kwa kutumia viwakilishi badala ya
  nomino zilizopigwa mstari.
  Mwanamziki ataembelea mji.

  Date posted: May 7, 2019.  Answers (1)

• Jadili jinsi Mambo yalivyopamba sagamoyo kutokana na mazungumzo Kati ya Hashima na Siti(Solved)
  

  Jadili jinsi Mambo yalivyopamba sagamoyo kutokana na mazungumzo Kati ya Hashima na Siti

  Date posted: May 1, 2019.  Answers (1)

• Tamthilia; kifo kismani “Vitisho havitaua ndoto yetu Nyoyo zetu zimechoka. Utawala mbaya” a) Fafanua muktadha wa dondoo hili b) Kwa kurejelea dondoo hili eleza sifa mbili za...(Solved)
  

  “Vitisho havitaua ndoto yetu Nyoyo zetu zimechoka. Utawala mbaya”
  
  a) Fafanua muktadha wa dondoo hili
  
  b) Kwa kurejelea dondoo hili eleza sifa mbili za msemaji
  
  

  Date posted: April 30, 2019.  Answers (1)