UFAHAMU Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali. Wanasaikolojia wanabainisha kati ya sehemu mbili kuu katika akili ya binadamu: Ung’amuzi na ung’amuzibwete. Ung’amuzi ni sehemu ya ubongo ambayo kimsingi hupanua...

UFAHAMU
Soma makala yafuatayo kisha ujibu maswali.
Wanasaikolojia wanabainisha kati ya sehemu mbili kuu katika akili ya binadamu:
Ung’amuzi na ung’amuzibwete. Ung’amuzi ni sehemu ya ubongo ambayo kimsingi
hupanua na kudadavua yanayotendeka hususan mchana. Ung’amuzibwete ni
kibinimethali chake; hufanya kazi wakati binadamu anapolemazwa na usingizi. Baadhi
ya mambo anayoshuhudia binadamu mchana yanaingia kwenye ung’amuzibwete wake na
kutokeza katika ndoto zake usiku.

Kwa mujibu wa mawazo ya Sigmund freud, mwanasaikolojia wa jadi anayechukuliwa
nawengi kama mwasisi wa taaluma ya saikolojia, mambo yanayopatikana katika
unga’amuzibwete mambo yana sifa hasi. Freud alidahili kuwa binadamu huyaficha na
kuyabania kwenye ung’amuzibwete mambo ambayo hawezi juyasema kadamnasi.
Alieleza kuwa matamanio yasiyokubalika, makatazo ya jamii, fikra na kauli
zilizoharamishwa na miko ya kijamii hubanwa katika ung’amuzibwete. Shehena hiyo
ndiyo inayochipuza kwa njia ya ishara za ndoto, mitelezo ya kauli, yaani maneno au kauli
zinazotukoka bila wenye kukusudia, ishara na lugha ya kitamathali katika uandishi wa
kibunifu na kadhalika.

Ung’amuzibwete un uwezo mkubwa wa kuathiri matendo ya binadamu. Huu ndio
msingi unaowafanya wanasaikolojia wengi, akiwepo freud, kusema kuwa tajiriba ya
motto inaweza kufichwa kwenye sehemu hiyo na hatimaye kuishia kutokeza katika utu
uzima wake. Kwa kuwa tunapoingiliana na binadamu wenzetu kila siku
tunayang’amuzibwete unapotawala binadamu wenzetu watashindwa kutuelewa. Hii
ndiyo hali anayokuwa nayo mwendawazimu. Ung’amuzibwete wake hutawala. Sisi
tunaotawaliwa na ung’amuzi tunashindwa kumwelewa; naye bila shaka anashindwa
kutuelewa.

Carl Gustav Jung, aliyewahi kuwa mwanafunzi wa Freud, aliupinga mwelekeo wa Freud
wa kuungalia ung’amuzibwete kama jaa la mawazo mabaya, matamanio, nia, fikira tuli
na dhana ambazo ni hasi. Jung alizuka na dhana mbili muhimu: Ung’amuzibwete wa
kibinafsi na un’gabuzibwete jumuishi. Alisema mambo, fikra na uzoefu wowote mbaya
unaomuhusu mtu binafsi . Dhana ya ung’a muzibwete jumuishi aliitumia kuelezea
sehemu ya akili ya binadamu ambayo inamfanya ayatende matendo Fulani kama
binadamu wenzake licha ya tofauti zao kiwakati na kijiografia. Kwa mfano, binadamu
wengi wana sherehe za kuzaliwa motto, kuoza, ibada au mviga unaohusiana na kifo licha
ya tofauti zao. Jung alisema kuwa kinachochochea hali hii ni urithi Fulani wa kila
mwanadamu. Urithi huo unapatikana katika ung’amuzibwete jumuishi.

Upo mwafikiano kati ya wataalamu hawa wawili kuwa ung’auzibwete una uwezo wa
kuathiri ung’amuzi matendo ya binadamu ya king’amuzi. Wanasaikolojia wanashikilia kuwa binadamu hawezi kukamilika bila kuzihusisha sehemu zote mbile kwa sababu
zinaathiriana.

a) Kwan in ung’amuzibwete unaelezwa kama kinyme cha ung’amuzi?
b) Eleza mtazamo wa Freud kuhusu ung’amuzibwete.
c) Kwa mujibu wa Freud yaliyomo kwenye ung’amuzibwete hudhihirika vipi?
d) Eleza tofauti ya mawazo kati ya Sigmund Freud na Carl Gustav Jung.
e) taja hoja inayowafungamanisha Jung na Freud.

Answers

(a) Ung’amuzibwete hufanya kazi mtu akiwa amelala/ usiku kinyume na
ung’amuzi hufanya kazi mtu akiwa macho/ mchana.

(b) (i) Mambo yanayopatikana katika ung’amuzimbwete yana hasi hubana
(ii) Huficha mambo ambayo mwanadamu hawezi kuyasema/ peupe/
kadamnazi
(iii) Hubaa matamanio yasiyo kubalika na jami/ makala
(iv) Hubania kauli zuluzoharamishwa na miko ya kijamii.
Huficha na kubana mambo ambayo binadamu hawezi kuyasema

(c) (i) Kwa ishara za ndoto
(ii) Kwa mitelezo ya kauli
(iii) Kwa ishara
(iv) Kwa matumizi ya lugha ya kitamathali katika uandushi

(d) Fred anawaza kuwa ung’amuzibwete ni jaa la mambo hazi ilhali Jung ana
dhana mbili kuhusu un’amuzibwete – ile ya kibinafsi na jumuishi. Fred
ana mtazamo wa dhana hasi katika ung’amuzibwete tofauti na jung
ambaye anawaza dhana ya jumuishi.

(e) Ung’amuzibwete una uwezo wa kuathiri ungamuzi na matendo ya
binadamu ya king’amuzi.

Kavungya answered the question on June 28, 2019 at 10:03

Next: ISIMU JAMII Soma kifungu kifuatacho ujibu maswali yanayofuata. Kwa mujibu wa sheria kifungu nambari 3 sehemu ya A ya sheri za nchi, umepatikana na hatia ya kutatiza utulivu...
Previous: MUHTASARI Utaifa ni mshikamano wa hisia zinazowafungamanisha watu wanaoishi katika taifa moja. Taif huundwa na watu wanaoishi katika nchi moja na ambao wanajitambua kisiasa kama watu wenye mwelekeo,...

View More Kiswahili Questions and Answers | Return to Questions Index

Exams With Marking Schemes

Related Questions

ISIMU JAMII Soma kifungu kifuatacho ujibu maswali yanayofuata. Kwa mujibu wa sheria kifungu nambari 3 sehemu ya A ya sheri za nchi, umepatikana na hatia ya kutatiza utulivu...(Solved)
ISIMU JAMII
Soma kifungu kifuatacho ujibu maswali yanayofuata.
Kwa mujibu wa sheria kifungu nambari 3 sehemu ya A ya sheri za nchi, umepatikana na
hatia ya kutatiza utulivu wa raia wapenda amani kwa kuwatusi na kutisha kuwapiga.
Kiongozi wa mashtaka amethibitisha haya wa kuwaleta mashahidi ambao wametoa
ushahidi usiotetereka kuhusu vitendo vyako katika tukio hilo. Korti hii imeonelea una
hatia na imeamuru ufungwe jela kwa muda wa miaka miwili bila faini ili liwe funzo
kwako na kwa wenzako wenye tabia kama zako. Una majuma mawili kukata rufani.

a) Lugha iliyo katika kifungu hiki hutumika katika muktadha upi?
b) Toa ushaidi wa jibu lako
c) Zaidi ya sifa zilizo katika kifungu hiki, eleza sifa zingine sita za matumizi ya
ligha katika muktadha huu.

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Eleza matumizi ya “na” katika sentensi: Sofia na Raeli wanaandaliwa chai na mpishi(Solved)
Eleza matumizi ya “na” katika sentensi:
Sofia na Raeli wanaandaliwa chai na mpishi

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Andika udogo na ukubwa wa neno ‘kiti’(Solved)
Andika udogo na ukubwa wa neno ‘kiti’

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Eleza matumizi ya ritifaa katika: ‘N” shamchukua(Solved)
Eleza matumizi ya ritifaa katika: ‘N” shamchukua

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)

Tunga sentensi kuonyesha tofauti kati ya vitate vifuatavyo Suku na zuka(Solved)
Tunga sentensi kuonyesha tofauti kati ya vitate vifuatavyo
Suku na zuka

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Andika katika msemo wa taarifa. “Sitathubutu kumpa pesa zangu” Mkolwe alisema.(Solved)
Andika katika msemo wa taarifa. “Sitathubutu kumpa pesa zangu” Mkolwe
alisema.

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Sahihisha sentensi: Mtoto ambaye niliyemsomesha ameasi jamii(Solved)
Sahihisha sentensi:
Mtoto ambaye niliyemsomesha ameasi jamii

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Andika kinyume cha: Mwise alikunja nguo alizokuwa ameanika(Solved)
Andika kinyume cha:
Mwise alikunja nguo alizokuwa ameanika

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)

Unganisha sentensi zifuatazo ukitumia neno “japo” i) Selina alijitahidi sana . (ii) Selina hakushinda mbio hizo(Solved)
Unganisha sentensi zifuatazo ukitumia neno “japo”
i) Selina alijitahidi sana .
(ii) Selina hakushinda mbio hizo

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Onyesha hali katika sentensi zifuatazo: i) Henda mvua ikanyesha leo. ii) Miti hukatwa kila siku duniani.(Solved)
Onyesha hali katika sentensi zifuatazo:
i) Henda mvua ikanyesha leo.
ii) Miti hukatwa kila siku duniani.

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Unda nomino kutokana na vitenzi: i) Chelewa ii) Andika(Solved)
Unda nomino kutokana na vitenzi:
i) Chelewa
ii) Andika

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Bainisha Kirai Nomino na Kirai Tenzi katika sentensi: Jirani mwema alinipa chakula(Solved)
Bainisha Kirai Nomino na Kirai Tenzi katika sentensi:
Jirani mwema alinipa chakula

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Tunga sentensi moja ukitumia neno “seuze”(Solved)
Tunga sentensi moja ukitumia neno “seuze”

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Sentensi hizi ni za aina gani? i) Lonare anatembea kwa kasi. ii) Halima anaandika hali Ekomwa anasoma(Solved)
Sentensi hizi ni za aina gani?
i) Lonare anatembea kwa kasi.
ii) Halima anaandika hali Ekomwa anasoma

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Andika sentenzi zifuatazo kulingana na maagizo uliyopewa i) Mhunzi mrefu alishinda tuzo (Anza kw: tuzo… ii) Mwanafunzi huyu anasoma Kifaransa. (Anza kwa kiashiria kisisitizi)(Solved)
Andika sentenzi zifuatazo kulingana na maagizo uliyopewa
i) Mhunzi mrefu alishinda tuzo (Anza kw: tuzo…
ii) Mwanafunzi huyu anasoma Kifaransa. (Anza kwa kiashiria kisisitizi)

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Kitenzi fumbata kiko katika hali (kauli) ya?(Solved)
Kitenzi fumbata kiko katika hali (kauli) ya?

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Kanusha sentensi ifuatayo: Ningalikuwa na pesa ningalinunua nyumba(Solved)
Kanusha sentensi ifuatayo:
Ningalikuwa na pesa ningalinunua nyumba

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Taja sauti mbili zinazotamkiwa midomoni.(Solved)
Taja sauti mbili zinazotamkiwa midomoni.

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Onyesha viambishi awali na tamati katika kitenzi: Alimchezea(Solved)
Onyesha viambishi awali na tamati katika kitenzi: Alimchezea

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)
Tunga sentensi inayodhihirisha matumizi ya ngeli ya I – I(Solved)
Tunga sentensi inayodhihirisha matumizi ya ngeli ya I – I

Date posted: June 28, 2019. Answers (1)

Quick Links