Soma kifungu kifuatacho kasha ujibu maswali. Ndimi Kisoi, dume laukoo mtukufu.

Soma kifungu kifuatacho kasha ujibu maswali

Ndimi Kisoi, dume laukoo mtukufu.
Ulojipambanua kwa mabingwa
Wachezaji hodari wa ngoma
Ndimi dume liloingia nyanjani
Makoo yakatetemeka
Yakangangania gozi kusakata ngoma.

a) Tambulisha kipera kinachojitokeza katika kifungu hiki.
b) Eleza sifa tano bainifu za kipera hiki katika fasihi simulizi.
c) Fafanua umuhimu wa kipera hiki.

Answers

(a) Majigambo au Vivugo.

(b) (i) Hutungwa na kughaniwa na mhusika mwenyewe.
(ii) Hutungwa kwa usanii mkubwa sana. Kwa mfano matumizi ya sitiari.
(iii) Anayejigamba hutunga kivugo kuguatia tukio mahususi katika maisha yake michezoni, vitani, kesi, jando na kadhalika.
(iv) Huwa na matumizi ya chuku. Mtunzi hujisifu kupita kiasi kwa kutaja mafanikio na mchango wake.
(v) Majigambo hutungwa papo hapo. Lakini mengine huandikwa na kughaniwa baadaye.
(vi) maudhui makuu ya maj igambo huwa ushuj aa.
(vii) Kwa kawaida hutungwa na kughaniwa na wanaume.
(viii) Anajigamba huweza kuvaa maleba yanayoaana na kazi yake. Pia anaweza kubeba baadhi ya vifaa vya kazi.
(ix) Anayejigamba huweza kutaja na kusifu ukoo/nasaba yake.
(x) Mara nyingi wanaojigamba huwa Walumbi au washairi.

(c) (i) Hukuza ubunifu. Mtunzi huirnarisha uwezo wake wa kubuni mitindo mipya ya utunzi na uwasilishaji anapoendelea kubuni majigambo.
(ii) Ni nyenzo ya burudani. Waliohudhuria sherehe huongolewa na majigambo.
(iii) Kukuza ufasaha wa lugha. Watunzi wengi wa majigambo huwa Walumbi ambao ni Weledi wa lugha.
(iv) Hudumisha utu na hutambulisha mwanamme katika jamii. Wanaume walipaswa kuwa Jasiri katika jamii kwa sababu ya uchokozi uliokuwepo.
(v) Ni nyezo ya kufanya watu waheshimiwe. Hufanya wanaume kuwa na an ya kuwa mashujaa.

---

Kavungya answered the question on October 4, 2019 at 13:49

Next: Unda vitenzi kutokana na :- (i) Mkufunzi (ii) Maeneo
Previous: Changanua sentensi ifuatayo kwa kutumia vishale Mwalimu huyu mzuri anafundisha darasani.

View More Kiswahili Questions and Answers | Return to Questions Index

Exams With Marking Schemes

• Grade 1
• Grade 2
• Grade 3
• Grade 4
• Grade 5
• Grade 6
• Grade 7
• Grade 8
• Grade 9
• PP1
• PP2
• Playgroup
• Form 1
• Form 2
• Form 3
• Form 4

Related Questions

• Unda vitenzi kutokana na :- (i) Mkufunzi (ii) Maeneo(Solved)
  

  Unda vitenzi kutokana na :-
  (i) Mkufunzi
  (ii) Maeneo

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Wanafunzi : Shikamoo mwalimu ?(Solved)
  

  Soma kifungu kifuatacho kisha ujibu maswali.
  Wanafunzi : Shikamoo mwalimu ?
  Mwalimu : Marahaba . Karibuni katika funzo la leo. Mnamo jana , juzi na mwisho wa juma tumejifunza kuhusu vitenzi , vivumishi, vielezi na vihisishi. Today........ samahani! But kabla hatujaendelea , do you remember all that ?
  Wanafunzi : Samahani mwalimu , hatukushughulikia vihisishi.
  Mwalimu : Really ? Nilidhani tulipiga hatua na kupitia................ anyway , msijali.
  
  Maswali
  Taja kanuni inayothibiti matumizi ya lugha katika kifungu hiki na kupelekea kuwepo kwa sifa zifuatazo katika mazungumzo haya;-
  i) Lugha ya adabu –
  ii) Kuchanganya Ndimi –
  iii) Msamiati maalum –
  

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Taja aina za vitenzi vilivyopigiwa mstari katika sentensi iuatayo Mama amewahi kupika jikoni(Solved)
  

  Taja aina za vitenzi vilivyopigiwa mstari katika sentensi iuatayo
  Mama amewahi kupika jikoni

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• “Tazamana na mauti” S. A. Mohamed. Basi, minyororo ya kufungika kwa hamu ya Uingereza, ilizidi kufunga moyo wake. Lini angepata na ya kupenya kwenye chungio ...“ a)...(Solved)
  

  “Tazamana na mauti” S. A. Mohamed.
  Basi, minyororo ya kufungika kwa hamu ya Uingereza, ilizidi kufunga moyo wake. Lini angepata na ya kupenya kwenye chungio ...“
  a) Eleza njia ambazo zingetumiwa kutimiza hamu ya Uingereza.
  b) Tamaa mbele mauti nyuma. Fafanua ukirejelea hadithi ya Tazamana na Mauti.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Eleza maana ya misemo ifuatayo :- (i) Giza la ukata… (ii) Meza mate machungu(Solved)
  

  Eleza maana ya misemo ifuatayo :-
  (i) Giza la ukata…
  (ii) Meza mate machungu

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• KIKAZA. ‘Wenzangu wote mwafahamu hadithi ya kobe?’ Mzee babu aliuliza. Wote walijibu, “ndio Eleza umuhimu wa hadithi ya kobe ukirejelea hadithi ya Kikaza. (Solved)
  

  KIKAZA.
  ‘Wenzangu wote mwafahamu hadithi ya kobe?’ Mzee babu aliuliza. Wote walijibu, “ndio
  Eleza umuhimu wa hadithi ya kobe ukirejelea hadithi ya Kikaza.
  

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• “Damu Nyeusi.” (K Walibora) “Tangu hapo ameendelea kuwa mwanafunzi mzuri ... Amejifunza kuwa hakuna mahali kama nyumbani.” (i) Eleza muktadha wa dondoo hili. (ii) Bainisha mifano mitatu ya...(Solved)
  

  “Damu Nyeusi.” (K Walibora)
  “Tangu hapo ameendelea kuwa mwanafunzi mzuri ... Amejifunza kuwa hakuna mahali kama nyumbani.”
  (i) Eleza muktadha wa dondoo hili.
  (ii) Bainisha mifano mitatu ya mbinu rejeshi na kiini cha mifano hiyo katika hadithi.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Kanusha. Wanafunzi wale wala wakiongea.(Solved)
  

  Kanusha.
  Wanafunzi wale wala wakiongea.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Tunga sentensi mbili kuonyesha matumizi mawili ya po – ya wakati.(Solved)
  

  Tunga sentensi mbili kuonyesha matumizi mawili ya po – ya wakati.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Viongozi wa Cheneo walionekana kutowajibika. Thibitisha kauli hii kwa kurejelea Tamthilia yote.(Solved)
  

  Viongozi wa Cheneo walionekana kutowajibika. Thibitisha kauli hii kwa kurejelea Tamthilia yote.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Jaza viashiria vya uradidi vya mbali kidogo. i) Mbuzi – ii) Gazeti –(Solved)
  

  Jaza viashiria vya uradidi vya mbali kidogo.
  i) Mbuzi –
  ii) Gazeti –

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Andika sentensi tatu ambazo zaweza kuwa sahihisho la sentensi hii:- Kule ndimo alipoingia(Solved)
  

  Andika sentensi tatu ambazo zaweza kuwa sahihisho la sentensi hii:-
  Kule ndimo alipoingia

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• RIWAYA. K Walibora: Kidagaa Kimemwozea. “Kama ilivyo ada yake usiku uliotangulia alikuwa kenda kwa shughuli fulani alizoziita kusuluhisha mgogoro wa ardhi.” Eleza migogoro inayojidhihirisha katika riwaya ya Kidagaa...(Solved)
  

  RIWAYA.
  K Walibora: Kidagaa Kimemwozea.
  
  “Kama ilivyo ada yake usiku uliotangulia alikuwa kenda kwa shughuli fulani alizoziita kusuluhisha mgogoro wa ardhi.”
  Eleza migogoro inayojidhihirisha katika riwaya ya Kidagaa Kimemwozea.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Ainisha nomino zilizopigiwa mstari katika sentensi ifuatayo; Kikosi cha askari kiliwanasa wezi waliohusika katika wizi wa ng‘ombe katika tarafa ya kindondoni.(Solved)
  

  Ainisha nomino zilizopigiwa mstari katika sentensi ifuatayo;
  Kikosi cha askari kiliwanasa wezi waliohusika katika wizi wa ng‘ombe katika tarafa ya kindondoni.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Andika kinyume Wavulana watatu wanaingia darasani kwa haraka.(Solved)
  

  Andika kinyume
  Wavulana watatu wanaingia darasani kwa haraka.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• RIWAYA. K Walibora: Kidagaa Kimemwozea. “Naam walisimuliana kumhusu msichana ambaye alipindua mtazamo wa wengi kuelekea watu waitwao walemavu.” a) Eleza jinsi msichana anayerejelewa alivyoleta mabadiliko ya mtazamo. b)...(Solved)
  

  RIWAYA.
  K Walibora: Kidagaa Kimemwozea.
  “Naam walisimuliana kumhusu msichana ambaye alipindua mtazamo wa wengi kuelekea watu waitwao walemavu.”
  a) Eleza jinsi msichana anayerejelewa alivyoleta mabadiliko ya mtazamo.
  b) Fafanua kwa kutolea mifano mtazamo wa watu kwa walemavu kabla ya msichana kuleta mapinduzi katika riwaya ya kidagaa.
  c) Kwa kutolea mifano mingine, fafanua maudhui ya utengano.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Badilisha sentensi ifuatayo iwe mazoea kwa kutumia kirejeshi “O” Mtoto anayelia huchapwa(Solved)
  

  Badilisha sentensi ifuatayo iwe mazoea kwa kutumia kirejeshi “O”
  
  Mtoto anayelia huchapwa

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Soma shairi lifuatalo kisha uyajibu maswali.Mungu naomba subira, subira nayo imaniImani iliyo bora, bora hapa dunianiDuniani mwa kombora, kombora nayo hianiHiani pamwe ukora wenye kuhini.Kuhini...(Solved)
  

  Soma shairi lifuatalo kisha uyajibu maswali.
  
  Mungu naomba subira, subira nayo imani
  Imani iliyo bora, bora hapa duniani
  Duniani mwa kombora, kombora nayo hiani
  Hiani pamwe ukora wenye kuhini.
  
  Kuhini kwenye kiburi, kiburi na ufidhulu
  Ufidhuli wa kudhuri, kudhuri wangu muwili
  Muwili hata kiclari, kidari kuwa thakili
  Thakili kisinawiri, kisinawiri misuli.
  
  Misuli kuwa hafith, hafifu kama muwele
  Muwele wa hitilafu, hitilafi ya nduwele
  Nduwele kutakilifu, kutakilifu milele
  Milele kutoniafu, kutoniafu na vishale.
  
  Vishale vinitomele, vitomele vikwato
  Vikwato pia maole, maole kufanya mito
  Mito ya matozi tele, tele mithili kitoto
  Kitoto kilo vipele, vipele vyenye fiakuto.
  
  Fukuto lanipa neno, neno hili kutamka
  Kutamka wazi vino, vino subira kutaka
  Kutaka imani mno, mno n’sipate wahaka
  Wahaka wa matukano, matukano na mashaka.
  
  Mashaka haya ya leo, leo yawe yamepita
  Yaniepita na vilio, vilia vipishe nyota
  Nyota njema ing’arao, ing’arao kunikita
  Kunikita salamani, salamani nikadata.
  
  a) Kwa nini nafsi neni inaomba subira na amani?
  b) Shairi hili ni la aina gani kwa kuzingatia
  (i) Mpangilio wa maneno
  (ii) Mpangilio wa vina.
  c) Kwa kutolea mifano eleza mbinu mbili za lugha zilizotumika katika shairi
  d) Andika ubeti wa tatu kwa lugha nathari.
  e) Kwa kutolea mifano, eleza jinsi uhuru wa kishairi ulivyotumiwa kutekeleza arudhi

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Tumia amba – rejeshi na nomino ulizopewa katika sentensi kuonyesha upatanisho wa kisarufi. i) ukwenzi ii) sandukuni.(Solved)
  

  Tumia amba – rejeshi na nomino ulizopewa katika sentensi kuonyesha upatanisho wa kisarufi.
  i) ukwenzi
  ii) sandukuni.

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)

• Bainisha mofimu katika neno hili; Alinizindusha(Solved)
  

  Bainisha mofimu katika neno hili;
  Alinizindusha

  Date posted: October 4, 2019.  Answers (1)