(a) Hili ni shairi la aina gani?
Shairi hili ni la tarbia kwa kuwa lina mishororo minne katika kila ubeti.
(b) Taja na ueleleze aina zozote mbili za bahari katika shairi hili.
- Ukaraguni – Vina vya ukwapi na utao vinabadilika.
- Kikwamba – Ambapo neno “chema” limeanza beti zote.
- Ukara – Kina cha ukwapi kinabadilika bali cha utao hakibadiliki
- Mathnawi – limegawika katika vipande viwili.
(c) Eleza umbo la shairi hili.
- Shairi hili lina mishororo minne katika kila ubeti.
- Shairi hili lina vipandeviwili katika kila mshororo
- Shairi hili lina mizani sita katika kipande cha kwanza na sita katika kipande cha
pili.
- Shairi hili lina vina vina vya kati ni vya mwisho ambavyo vinabadilika kutoka ubeti
mmoja hadi mwingine.
- Shairi hili lina kichwa/mada ambayo ni “chema hakidumu.
Kavungya answered the question on November 25, 2022 at 05:37
- Soma mazungumzo yafuatayo kisha ujibu maswali yanayofuata.
Mhudumu: Mnakaribishwa. Menyu hii hapa.
Mtakula nini?(Solved)
Soma mazungumzo yafuatayo kisha ujibu maswali yanayofuata.
Mhudumu: Mnakaribishwa. Menyu hii hapa.
Mtakula nini?
Mteja 1: Naomba uniletee mix na ugali. Fanya haraka.
Mteja 2: Mhudumu,hebu leta madodo na chemsha mbili. Pia niletee maji ya machungwa.
Mhudumu: Sawa. Baada ya dakika moja utapata yote uliyoagiza.
Mteja 1: (Akila) Wewe-Please bring me drinking water. Yawe baridi tafadhali.
Mhudumu: Ndiyo haya hapa mezani. Glasi ndio hii pia,karibu.
Mteja 2: Nina haraka mzee. Wapi tooth pick?
Mhudumu: Hizo hapo ,mezani karibu na maji.
Mteja 1: (Akiita) Mhudumu,naomba uniletee ugali saucer tafadhali.
Mhudumu: Naam.
Mteja 2: (Akisimama) Nimeshiba. Hizi hapa pesa
Niletee change haraka niondoke.
MASWALI
a) Ni sajili gani inayohusishwa katika mazungumzo haya?
b) Taja sifa zozote tano za sajili hii
c) Dondoa msamiati unaotambulisha sajili hii
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Tumia herufi mwafaka kuainisha maneno katika sentensi hii.
Ingawa anataka kucheza karata,ni mlevi (Solved)
Tumia herufi mwafaka kuainisha maneno katika sentensi hii.
Ingawa anataka kucheza karata,ni mlevi
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Sahihisha:
Kwenye nilisomea ni bali.(Solved)
Sahihisha:
Kwenye nilisomea ni bali.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Nyambua
Filisisha (tenda) (Solved)
Nyambua
Filisisha (tenda)
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Tumia kitenzi jina na kivumishi kutunga sentensi.(Solved)
Tumia kitenzi jina na kivumishi kutunga sentensi.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Andika sentensi hii katika ukubwa.
Huyo nyoka alikatwa mkia na mvulana yule.(Solved)
Andika sentensi hii katika ukubwa.
Huyo nyoka alikatwa mkia na mvulana yule.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Taja visawe vya maneno yafuatayo.
(i) Damu
(ii) Mjinga(Solved)
Taja visawe vya maneno yafuatayo.
(i) Damu
(ii) Mjinga
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Andika katika udogo na wingi
Njusi aliyekuwa na jicho moja alianguka mtoni.(Solved)
Andika katika udogo na wingi
Njusi aliyekuwa na jicho moja alianguka mtoni.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Tumia kiwakifishi kifuatacho kubainisha matumizi yake katika sentensi ili kutoa maana mbili tofauti.
Ritifaa(Solved)
Tumia kiwakifishi kifuatacho kubainisha matumizi yake katika sentensi ili kutoa maana mbili tofauti.
Ritifaa
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Tunga sentensi ukitumia viwakilishi vifuatavyo.
(i) Nafsi viambata
(II) Visisitizi(Solved)
Tunga sentensi ukitumia viwakilishi vifuatavyo.
(i) Nafsi viambata
(II) Visisitizi
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Geuza neno lililopigwa mstari kuwa kiwakilishi
Mtoto mbaya aliadhibiwa(Solved)
Geuza neno lililopigwa mstari kuwa kiwakilishi
Mtoto mbaya aliadhibiwa
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Onyesha vivumishi vya sifa katika sentensi zifuatazo.
(i) Anayetaka chakula kitamu ni nani?
(ii) Kiatu kirefu kimeng’oka kikanyagio. (Solved)
Onyesha vivumishi vya sifa katika sentensi zifuatazo.
(i) Anayetaka chakula kitamu ni nani?
(ii) Kiatu kirefu kimeng’oka kikanyagio.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Tunga sentensi mbili kuonyesha tofauti kati ya maneno haya.
(i) shuka
(ii) suka (Solved)
Tunga sentensi mbili kuonyesha tofauti kati ya maneno haya.
(i) shuka
(ii) suka
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Eleza maana ya misemo ifuatayo.
(i) kupiga domo
(ii) kupiga kijembe(Solved)
Eleza maana ya misemo ifuatayo.
(i) kupiga domo
(ii) kupiga kijembe
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Bainisha vitenzi halisi katika sentensi zifuatazo.
(i) Nyanchama hakufika mkutanoni
(ii) Horukut amerudi kutoka masoni(Solved)
Bainisha vitenzi halisi katika sentensi zifuatazo.
(i) Nyanchama hakufika mkutanoni
(ii) Horukut amerudi kutoka masoni
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Onyesha nomino za jamii katika sentensi zifuatazo
(i) Chuki baina ya jamii lazima ikomeshwe barani Afrika.
(ii) Wageni watatumbuizwa na bengi ya kayamba Afrika.(Solved)
Onyesha nomino za jamii katika sentensi zifuatazo
(i) Chuki baina ya jamii lazima ikomeshwe barani Afrika.
(ii) Wageni watatumbuizwa na bengi ya kayamba Afrika.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Onyesha kundi nomino na kundi tenzi katika sentensi hii.
Nyayo za wanyama hao zimeonekana hapa. (Solved)
Onyesha kundi nomino na kundi tenzi katika sentensi hii.
Nyayo za wanyama hao zimeonekana hapa.
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Eleza tofauti kati ya:
(i) Mofimu huru
(ii) Mofimu tegemezi (Solved)
Eleza tofauti kati ya:
(i) Mofimu huru
(ii) Mofimu tegemezi
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Eleza tofauti kati ya sauti /z/ na /f/ (Solved)
Eleza tofauti kati ya sauti /z/ na /f/
Date posted: November 24, 2022. Answers (1)
- Soma taarifa hii kisha ujibu maswali
Kuna wataalamu siku hizi wanaosema kuwa jela si pahala pa adhabu bali pa matibabu. Yaani
madhumuni ya kumtia mhalifu jela isiwe...(Solved)
Soma taarifa hii kisha ujibu maswali
Kuna wataalamu siku hizi wanaosema kuwa jela si pahala pa adhabu bali pa matibabu. Yaani
madhumuni ya kumtia mhalifu jela isiwe kumwadhibu kwa makosa aliyofanya bali iwe kumtibu na kujaribu
kumrekebisha tabia yake ili awe raia mwema.
Zamani wahalifu waliadhibiwa kwa mujibu wa makosa waliyoyafanya. Mhalifu aliyefanya makosa
madogo madogo alifungwa lakini mtu aliyeua naye aliuawa. Sasa wataalamu wanatuambia kuwa mhalifu
akiadhibiwa anapokuwa kifunguno,basi akitoka hurejea tena kufanya uhalifu. Madhumuni ya kumtia jela iwe si
kumwadhibu bali kumfunza tabia njema. Wanatuambia kuwa makosa afanyayo mhalifu yanatokana na
matatizo ya jamii kwa jumla,nayo ni matatizo kama ya umaskini, msongamano wa watu, kosa afanyalo mhalifu
si kosa lake pekee bali ni kosa la jamii nzima.
Jitu lilizoea kuua halioni kitu kumpiga mtarimbo au rungu la kichwa na kumyang’anya kila alicho
nacho. Siku hizi,jitu kama hili baadhi ya wataalamu husema lisiuawe lifungwe maisha tu. Lakini ‘kifungo cha
maisha’ ni kama tunavyokijua. Muuaji hufungwa pengine miaka kumi tu kisha husamehewa muda uliobaki.
Hapo tena huwa huru ama kuifichua mali aliyoiiba na kuistarehea raha mustarehe au kurejea tena kufanya
uhalifu.
Haya ni kinyume kabisa na mambo yalivyokuwa zamani. Aliyeua aliuawa kwa hivyo watu waliogopa
kuua. Raia na pia askari waliokuwa wakiwasaka wahalifu walinusurika vifo kwani wahalifu wengine
walichukua silaha za hatari kama bastola na bunduki.
Sasa wale wahalifu wabaya sana – mijizi, minyang’anyi na wauaji ndio wanaotukuzwa. Magazeti
huwashawishi makatili hawa na kuwapa mapesa chungu nzima waeleze maisha yao ya kikatili. Magazeti haya
sasa ndiyo yanayopata wasomaji wengi. Pia wachapishaji vitabu vya hadithi zinazohusikia na uhalifu, biashara
zao zinazidi kustawi. Kadhalika sinema zinazoonyesha picha za ukatili; wizi na mauji hujaa watazamaji
wanaoshangilia uhalifu ufanywao.
Wahalifu kwa upande mmoja wanatukuzwa na masinema vitabu na magazeti na kwa upande mwingine
“haki” zao zinapiganiwa na baadhi ya wataalamu. Watu wanaowalaani wahalifu ni wale waliohasirika tu na
kuteswa na wahalifu . Baadhi yao hata kulaani hawawezi kwa sababu wameshauawa,hawana tena kauli.
MASWALI
(a) Fupisha aya ya kwanza hadi ya tatu kwa maneno 50.
Matayarisho
Nakala safi
(b) Fupisha aya mbili za mwisho kwa maneno kati ya 45-50
Matayarisho
Nakala safi
Date posted: November 23, 2022. Answers (1)