Get premium membership and access questions with answers, video lessons as well as revision papers.

Fafanua namna mwandishi wa Sabina ameangazia masuala yafuatayo; (i) Utamaduni (ii) Usaliti

Fafanua namna mwandishi wa Sabina ameangazia masuala yafuatayo;
(i) Utamaduni
(ii) Usaliti

Answers

1. Utamaduni
Jamii inategemea ufgaji na kilimo ili kujiendeleza kimaisha. Sabina analazimika kukama ng’ombe wa mjomba wake, kuwapeleka malishoni na kuuza maziwa sokoni kabla ya kwenda shule. Pia anatakiwa kutapakaza kisonzo shambani. Hata maripota wanapofika kumhoji, yuko kazini kwenye shamba. Anarejea bado akiwa na harufu ya samadi.
Kuna imani katika uganga na laana. Nyaboke anapopatwa na kipele shingoni, anapelekwa kwa mganga anayesema kuwa kimeletwa na laana. Hasemi ilikotoka. Watu wanakisia ni babake aliyemlaani kwa kuzaa kabla ya ndoa na kukataa wanaume wanaomposa wote. Wengine wanaamini ni Ombati kwa kukosa mahari yake. Hata Nyaboke anapofariki na hatimaye wazazi wake kumfuata, watu wanaanza kuambaa familia hiyo wakiamini wamelaaniwa.
Tamaduni za ndoa pia zimesawiriwa. Nyaboke anakataa posa ya wanaume wanaomtaka. Wanawake wanachukuliwa kama raslimali za kuzalisha mahari. Ombati anashukiwa kumlaani Nyaboke kwa kumkosesha mahari anapokataa kuolewa.
Isitoshe, Ombati anaamua kumwoza Sabina baada ya mtihani kutokana na visingizio vya Yunuke vya uzinzi.
Wakwezewatarajiwa wanakuja na kuleta mifugo, huku wakiandaa sherehe za kumlaki bi arusi wao. Wameandaa mapochopocho lakini yanakatizwa na mjo wa maripota.

2. Usaliti
Nyaboke anawasaliti wazazi wake kwa kuambulia uja uzito akiwa katika kidato cha pili. Wamejitolea kwa kila hali kumsomesha huku wakiwa na matumaini yake kuwafaa, yanayowatoka mara anapohimili na kukatiza masomo. ‘Babake’ Sabina naye anamsaliti Nyaboke kwa kumtelekeza baada ya kumpa uja uzito.
Yunuke anamsaliti Sabina. Badala ya kumtunza licha ya kujua ni yatima, anamtesa na kumdhalilisha. Anamlazimisha kukama ng’ombe, kupeleka kisonzo shambani na kuuza maziwa kabla ya kwenda shule. Anamfanyisha pia kazi zote za nyumba. Anapojaribu kusoma usiku, anamzimia kibatari anachotumia.
Anapofanya makosa madogomadogo, anamcharaza bila huruma na pia kumtukana vibaya, kila mara akimkumbusha kuwa yeye ni ‘kiokote’.
Ombati anamsaliti Sabina na Nyaboke pia. Kama mjomba, ni jukumu lake kumlinda na kumtunza Sabina. Badala yake, hafanyi lolote la kumfaa. Anaambia mwalimu mkuu kuwa nyumbani hakuna kazi zozote hali Sabina anatumikishwa sana. Anapanga njama ya kumwoza ili kufidia mahari aliyokosa kutoka kwa mamake, Nyaboke. Huu ni usaliti kwa Nyaboke, ambaye ni dadake. Anafaa kumtunzia mwana.
Binamu zake Sabina pia wanamsaliti. Wanapokuja likizo, wanamzidishia majukumu badala ya kumsaidia. Wanakaa tu na kubarizi huku wakimtumatuma, isipokuwa Mike anayejitolea kwenda naye machungani hata baada ya kuadhibiwa.

---

francis1897 answered the question on January 30, 2023 at 07:57

Next: Elimu ni nguzo muhimu katika maisha. Fafanua ukweli wa kauli hii kama inavyotumika katika hadithi ya Sabina.
Previous: Fafanua sifa na umuhimu wa wahusika wafuatao katika hadithi ya Sabina; (i) Sabina (ii) Yanuke

View More Kiswahili Fasihi Questions and Answers | Return to Questions Index

Related Questions

• Elimu ni nguzo muhimu katika maisha. Fafanua ukweli wa kauli hii kama inavyotumika katika hadithi ya Sabina.(Solved)
  

  Elimu ni nguzo muhimu katika maisha. Fafanua ukweli wa kauli hii kama inavyotumika katika hadithi ya Sabina.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Mwandishi wa Harubu ya Maisha amefanikisha vipi matumizi ya mbinu zifuatazo; (i) Dayolojia (ii) Kinaya(Solved)
  

  Mwandishi wa Harubu ya Maisha amefanikisha vipi matumizi ya mbinu zifuatazo;
  (i) Dayolojia
  (ii) Kinaya

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Fafanua namna mwandishi ameangazia maudhui ya ndoa na malezi katika hadithi ya Harubu ya Maisha.(Solved)
  

  Fafanua namna mwandishi ameangazia maudhui ya ndoa na malezi katika hadithi ya Harubu ya Maisha.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Huku ukitolea mifano mahususi, eleza ufaafu wa anwani ‘Harubu ya Maisha’(Solved)
  

  Huku ukitolea mifano mahususi, eleza ufaafu wa anwani ‘Harubu ya Maisha’

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Eleza nafasi ya vijana katika jamii ukirejelea hadithi ya mapambazuko ya machweo.(Solved)
  

  Eleza nafasi ya vijana katika jamii ukirejelea hadithi ya mapambazuko ya machweo.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Eleza matumizi ya mbinu zifuatazo katika hadithi ya mapambazuko ya machweo. i. majazi ii. kinaya iii. jazanda(Solved)
  

  Eleza matumizi ya mbinu zifuatazo katika hadithi ya mapambazuko ya machweo.
  i. majazi
  ii. kinaya
  iii. jazanda

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Eleza maudhui makuu ya hadithi, Mapambazuko ya Mchweo.(Solved)
  

  Eleza maudhui makuu ya hadithi, Mapambazuko ya Mchweo.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Jadili ufaafu wa anwani Mapambazuko ya Mchweo.(Solved)
  

  Jadili ufaafu wa anwani Mapambazuko ya Mchweo.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Eleza sifa na umuhimu wa wahusika wafuatao katika hadithi ya msiba wa kujitakia i. Sugu Junior ii. Machoka iii. Zuhura(Solved)
  

  Eleza sifa na umuhimu wa wahusika wafuatao katika hadithi ya msiba wa kujitakia
  i. Sugu Junior
  ii. Machoka
  iii. Zuhura

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Jadili mbinu zozote nne za kimtindo zilizotumika katika hadithi ya Msiba wa Kujitakia.(Solved)
  

  Jadili mbinu zozote nne za kimtindo zilizotumika katika hadithi ya Msiba wa Kujitakia.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Jadili maudhui yoyote matatu yanayojitokeza katika hadithi ya Msiba wa Kujitakia(Solved)
  

  Jadili maudhui yoyote matatu yanayojitokeza katika hadithi ya Msiba wa Kujitakia

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Mwandishi wa hadithi ya Fadhila za Punda ameagazia vipi suala la migogoro katika jamii.(Solved)
  

  Mwandishi wa hadithi ya Fadhila za Punda ameagazia vipi suala la migogoro katika jamii.

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Eleza Dhamira ya mwandishi wa hadithi ya Fadhila za Punda(Solved)
  

  Eleza Dhamira ya mwandishi wa hadithi ya Fadhila za Punda

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Jadili nafasi ya mwanamke katika hadithi ya Fadhila za Punda(Solved)
  

  Jadili nafasi ya mwanamke katika hadithi ya Fadhila za Punda

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Fafanua sifa za wahusika wafuatao kama zinavyojitokeza katika hadithi ya Fadhila za Punda. i. Luka ii. Lilia iii. Babake Lilia(Solved)
  

  Fafanua sifa za wahusika wafuatao kama zinavyojitokeza katika hadithi ya Fadhila za Punda.
  i. Luka
  ii. Lilia
  iii. Babake Lilia

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Kwa kutaja mifano mitano kutoka kwenye hadithi, Eleza ni kwa nini hadithi hii ikapewa anwani ya “Fadhila za punda’’(Solved)
  

  Kwa kutaja mifano mitano kutoka kwenye hadithi, Eleza ni kwa nini hadithi hii ikapewa anwani ya “Fadhila za punda’’

  Date posted: January 30, 2023.  Answers (1)

• Liandikwalo ndilo liwalo? Since when has man ever changed his destiny? Eleza muktadha wa dondoo hili.....(Solved)
  

  Chozi la heri
  Liandikwalo ndilo liwalo? Since when has man ever changed his destiny?
  Eleza muktadha wa dondoo hili.
  Bainisha mbinu tatu za kimtindo zinazojitokeza katika dondoo hili.
  Kwa kuzingatia hoja kumi, jadili jinsi ambavyo hali ya, liandikwalo ndilo liwalo, inavyojitokeza katika Chozi la Heri.

  Date posted: April 1, 2020.  Answers (1)

• "...wanahofia kusema wasije wakavikata viganja vinavyowalisha..." a. Eleza muktadha wa dondoo hili. b. Taja maudhui yanayojitokeza katika dondoo hili na ueleze. c. Kwa kutoa hoja kumi, eleza namna...(Solved)
  

  "...wanahofia kusema wasije wakavikata viganja vinavyowalisha..."
  
  a. Eleza muktadha wa dondoo hili.
  
  b. Taja maudhui yanayojitokeza katika dondoo hili na ueleze.
  
  c. Kwa kutoa hoja kumi, eleza namna maudhui uliyotaja hapo juu (2b) yanavyojitokeza katika riwaya.
  
  d. Eleza sifa nne za msemaji

  Date posted: October 15, 2019.  Answers (1)

• "Na mwamba ngoma huvuta wapi?" a. Eleza muktadha wa dondoo hili. b. Tambua tamathali mbili za sauti zilizotumika katika muktadha huo. c. Fafanua sifa za msemewa wa...(Solved)
  

  "Na mwamba ngoma huvuta wapi?"
  
  a. Eleza muktadha wa dondoo hili.
  
  b. Tambua tamathali mbili za sauti zilizotumika katika muktadha huo.
  
  c. Fafanua sifa za msemewa wa maneno.
  
  d. Thibitisha ukweli kuwa kila mwamba ngoma huvuta kwake ukirejelea Tamthilia nzima ya Kigogo.

  Date posted: October 15, 2019.  Answers (1)

• Nina jambo muhimu, nyi wakubwa kwa wadogo, Kuwa tabia alimu, usiubwage gogo, Mtu kukosa nidhamu, ja mtu akili ndogo, Tabia...(Solved)
  

  Soma shairi lifuatalo kisha ujibu maswali
  
  Nina jambo muhimu, nyi wakubwa kwa wadogo,
  Kuwa tabia alimu, usiubwage gogo,
  Mtu kukosa nidhamu, ja mtu akili ndogo,
  Tabia njema ni utu.
  
  Walezi nawaambia, wafunze tabia wana,
  Ili wanapokua, wenye heshima maana,
  Mtu kukosa tabia, ni kama mti bila shina,
  Tabia njema ni utu.
  
  Hutuzidisha hisia, kufurahisha roho,
  Gumu tuepushia, linalotumiza roho,
  Mtu kukosa twabia, nikiumbe bila roho,
  Tabia njema ni utu.
  
  Wanafunzi nao pia, shuleni sizushe bala,
  Ili masomo kubia, bila mambo ya kifala,
  Mtu kukosa twabia, dereva toroli bila,
  Tabia njema ni utu.
  
  Mahabani walioa, sio urembo mwingi,
  Bali hasa ni tabia, utu mapenzi mengi,
  Mtu kukosa tabia, kama nyumba bila msingi,
  Tabia njema ni utu.
  
  Shuleni vijijinia, amani dumu kujali,
  Sababu kuwa tabia, lizingatiwa aali,
  Mtu kukosa tabia, ni kisu bila makali,
  Tabia njema ni utu.
  
  Rafiki kukupendea, sio kwa uzuri eti,
  Bali ni hasa tabia, ndani yako wima uti,
  Mtu kukosa tabia, ni kiumbe bila uti,
  Tabia njema ni utu.
  
  Tamati kuachia, kwamba jambo aali,
  Mengi ningewambia, lakini metoshekali,
  Mtu kukosa tabia, ni kiatu bila soli,
  Tabia njema ni utu.
  
  Maswali
  1.Pendekeza kichwa mwafaka cha ushairi uliosoma.
  2.Toa bahari tatu tofauti za ushairi huu na uzifafanue.
  3.Fafanua muundo wa shairi hili.
  4. Onyesha jinsi idhini ya mshairi imetumika.
  5. Taja na ueleze mbinu za lugha zilizotumika katika shairi hili.
  6. Andika ubeti wa sita katika lugha ya tutumbi.
  7. Eleza maana ya maneno haya kwa mujibu wa shairi ulilosoma.
  i) Shina.
  ii)Wima.

  Date posted: October 8, 2019.  Answers (1)