Get premium membership and access questions with answers, video lessons as well as revision papers.
? Tashbihi/mshabaha- ni mbinu ya lugha ambapo vitu viwili hulinganishwa kwa njia isiyo ya moja kwa moja. Kwa ufupi,ni ulinganisho isiyo wa moja kwa moja kwa kutumia vilinganishi kwa mfano: mithili ya, kama, ja na sawa na. Tazama mfano huu: Juma ni mrefu mithili ya/ja mlingoti.
? Uhaishaji/uhuishi/tashihisi- ni mbinu ambayo vitu visivyo na uhai hupewa sifa za kibinadamu. Mfano: Kaburi likammeza mzima mzima.
? Misemo na nahau- ni kauli fupifupi ambazo hutumika kutoa maana nyingine pasi na maana iliyotumika. Misemo huwa haitumii vitenzi kwa mfano: mkono birika- mchoyo, mkono mrefu-mwizi n.k. Nahau hutambulishwa kwa matumizi ya vitenzi kwa mfano: kula kalendafungwa jela, chungulia kaburi- karibia kifo n.k
? Takriri/anafora- mbinu ya kurudiarudia neno,tukio au mawazo Fulani.
? Maswali balagha/mubalagha- huwa ni maswali yasiyohitaji majibu.
? Tanakuzi- pia huitwa ukinzani. Hapa mawazo yanayokinzana hutumiwa pamoja katika sentensi moja. Kwa mfano; baada ya dhiki faraja, mpanda ngazi hushuka, nazama nakuibuka.
? Tanakali za sauti- mbinu hii pia hujulikana kama onomatopeia. Maneno yanayoiga sauti au hali fulani hutumika. Mfano kuanguka majini chubwi.
? Methali- huwa ni misemo ya hekima na ambayo maana yake imefumbwa. Katika ikisiri yake, Joseph Nyehita anaangazia kuwa matumizi ya methali yanapozingatiwa, ushairi wa Kiswahili unaweza kuainishwa zaidi kwa kuzingatia kutumiwa au kutotumiwa kwa methali. Anasema kuwa kila kikundi cha ushairi kinaweza kupendekezewa jina mahususi kuwa kitambulisho chake. Mbinu iliyotumika katika uundaji wa istilahi hizo za majina ni ile ya kuunganisha viambishi awali vya maneno yanayopatikana katika kila kikundi.
? Chuku/udamizi- ni mbinu ya kutilia chumvi suala fulani kwa ajili ya kusisitiza ujumbe fulani.
? Tasfida- ni matumizi ya lugha ya adabu ili kuficha makali ya lugha. Mfano kujifungua mtoto badala ya kuzaa, kuenda haja badala ya kuenda chooni.
? Kinaya- hapa mtunzi huleta dhana ya kinyume cha matarajio. Kwa mfano badala ya kiongozi alichaguliwa kutetea maslahi ya watu wake akawa wa kwanza kuwanyanyasa. Kuna aina kadhaa za kinaya kama vile kinaya cha kiusemi na kinaya hali. Kinaya cha kiusemi ni hali ambapo maana inayokusudiwa huwa kinyume cha kile kinachosemwa. Katika kinaya hali matokeo huwa kinyume cha matarajio.
? Jazanda- matumizi ya lugha fiche au ya mafumbo. Msomaji huhitajika kuwaza maana kamili iliyokusudiwa. Kwa mfano paka na panya kwa maana ya watawala na watawaliwa, Mdudu hatari kurejelea ugonjwa wa UKIMWI.
? Tabaini- matumizi ya neno “si” pamoja na maneno kinzani. Kwa mfano: Alikuwa si wa maji si wa dawa.
? Utohozi- mbinu ya kuswahilisha maneno yasiyo ya lugha ya Kiswahili. Mfano “school”- skuli, “Class”- klasi
? Sitiara/sitiari- huu ni ulinganisho wa vitu au hali mbili kwa njia ya moja kwa moja kwa sababu vitu hivi vina sifa au tabia sawa. Mfano: Mwalimu mkuu ni simba, Maria ni twiga.
? Taashira/Ishara - mbinu ambapo mtunzi hutumia lugha ya ishara kuwakilisha ujumbe fulani. Kwa mfano mvi kuashiria mtu mzee.
? Taswira- ni mbinu ambapo mtunzi hutoa maelezo ambayo huibua picha ya kitu au hali fulani akilini mwa msomaji.
? Nidaa/siahi- hutambulishwa na matumizi ya alama hisi (!) ambayo mtunzi hutumia kudhihirisha hisia fulani kama vile furaha, huzuni, mshangao n.k
? Majazi- mbinu ya mwandishi kuwapa wahusika ama mahali majina yanayoshabihiana na tabia, vitendo au hali zao.
francis1897 answered the question on February 1, 2023 at 07:27
- Taja mambo ya kuzingatia katika kueleza muundo wa shairi(Solved)
Taja mambo ya kuzingatia katika kueleza muundo wa shairi
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Taja na ueleze mambo muhimu yanayozingatiwa katika uchambuzi wa mashairi(Solved)
Taja na ueleze mambo muhimu yanayozingatiwa katika uchambuzi wa mashairi
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Eleza aina za bahari za ushairi zifuatazo:
a) Sakarani
b) Ngonjera
c) Malumbano
d) Masivina
e) Taabili
f) Mandhuma
g) Kisarambe
h) Mavue
i) Sabilia
j) Togoo
k) Kumbukizi(Solved)
Eleza aina za bahari za ushairi zifuatazo:
a) Sakarani
b) Ngonjera
c) Malumbano
d) Masivina
e) Taabili
f) Mandhuma
g) Kisarambe
h) Mavue
i) Sabilia
j) Togoo
k) Kumbukizi
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Taja na ueleze aina za mashairi kulingana na mizani(Solved)
Taja na ueleze aina za mashairi kulingana na mizani
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Eleza aina ya mashairi kulingana na mpangilio wa maneno(Solved)
Eleza aina ya mashairi kulingana na mpangilio wa maneno
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Eleza aina za mashairi kulingana na vina(Solved)
Eleza aina za mashairi kulingana na vina
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Eleza aina za mashairi kulingana na idadi ya vipande katika mshororo(Solved)
Eleza aina za mashairi kulingana na idadi ya vipande katika mshororo
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Taja aina ya mashairi kulingana na idadi ya mishororo katika ubeti (Solved)
Taja aina ya mashairi kulingana na idadi ya mishororo katika ubeti
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Uainisho wa bahari za mashairi hutegemea pakubwa vigezo mbalimbali. Taja vigezo hivyo.(Solved)
Uainisho wa bahari za mashairi hutegemea pakubwa vigezo mbalimbali. Taja vigezo hivyo.
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Nini maana ya bahari za mashairi?(Solved)
Nini maana ya bahari za mashairi?
Date posted: February 1, 2023. Answers (1)
- Taja visawe vya mashairi huru(Solved)
Taja visawe vya mashairi huru
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Taja visawe vya mashairi ya jadi(Solved)
Taja visawe vya mashairi ya jadi
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Naja sasa ni ndiyani, naja kwetu Mzalendo
Naja nirudi nyumbani, nilowekwa nako kando
Kwetu’ mi nakutamani, kulo na mwingi uhondo
Nijaye ni yule nyundo, misumari hadharini
Naja kwingine kuwapi,...(Solved)
Naja sasa ni ndiyani, naja kwetu Mzalendo
Naja nirudi nyumbani, nilowekwa nako kando
Kwetu’ mi nakutamani, kulo na mwingi uhondo
Nijaye ni yule nyundo, misumari hadharini
Naja kwingine kuwapi, kulojaa langu pendo?
Huenda nende kwinginepi, sawa nako kwa muundo?
Kaa kwingine anapi, ela kwenye lakwe gando?
Nijaye ni ile nyundo, misumari hadharini
Naja nije rudi papo, panigedeme mgando
Ningaambwa kwetu hapo, kwamba kwanuka uvundo
Sitakwenda penginepo, tarudi kuko kwa mwando
Nijaye ni ile nyundo, misumari hadharini
(Limenukuliwa)
Tunaainisha shairi hili kama la jadi kwa sababu:
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Taja sifa za mashairi huru(Solved)
Taja sifa za mashairi huru
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Nimeyaandika maneno haya
kwa niaba ya,
Mamilioni wasio malazi
Wazungukao barabarani bila mavazi
Wabebao vifurushi vilivyo wazi,
… milki yao ya maisha.
Kwa niaba ya:
Maelfu wanaovuma bila haki
Wiki baada ya wiki
Leo...(Solved)
Nimeyaandika maneno haya
kwa niaba ya,
Mamilioni wasio malazi
Wazungukao barabarani bila mavazi
Wabebao vifurushi vilivyo wazi,
… milki yao ya maisha.
Kwa niaba ya:
Maelfu wanaovuma bila haki
Wiki baada ya wiki
Leo sumu au spaki
Leo kamba au bunduki
Na kwa wale wanasubiri kunyongwa
Kwa niaba ya
Vijana walio mtaani
Wale mayatima na maskini
Wazungukao mapipani
Kila pembe mjini
Kuokota sumu kutia tumboni
Kujua bila kujua
’ili kupata kuishi.
Kwa niaba ya:
Wakongwe wasiojiweza
Walao chakula kilichooza
Wachukuao choo wakijipakaza
Pole pole wakijiangamiza
Katika vyumba vyao
Baridi na giza
Kwa saba hawan watazama
Wala wauguza
Eleza sababu za kuliita shairi hili huru
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Fafanua migao/kategoria mbili kuu za mashairi(Solved)
Fafanua migao/kategoria mbili kuu za mashairi
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Eleza maana za istilahi zifuatazo za ushairi;
i. Bahari
ii. Diwani(Solved)
Eleza maana za istilahi zifuatazo za ushairi;
i. Bahari
ii. Diwani
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Malenga ni nani?(Solved)
Malenga ni nani?
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Mwimbaji wa masahiri huitwa?(Solved)
Mwimbaji wa masahiri huitwa?
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)
- Eleza maana ya muwala(Solved)
Eleza maana ya muwala
Date posted: January 30, 2023. Answers (1)